پندهای کمبوجيه (کامبيز) به فرزندش
کوروش بزرگ

برگردان از: مردو آناهيـد

فرمانروايان برای تلاش در راه آبادانی کشور و فراهم کردن آسايش و آسودگی برای مردم هستند، نه مردم، برای اَفزايش و گسترش دارايی، برای فرمانروايان.
فرزندم، هرگز آفريدگار هستی را از ياد مبر، زيرا که جهان آفرين همواره، نه تنها هنگام سرافرازی و نيک-بختی بلکه در هنگام نياز و تنگی، شايسته‌-ی ستايش است. همچنين در رفتار با دوستان، چه در تنگی و چه در گشايش و فراخی، نبايد آنها را فراموش کرد.
مردمانی که از انديشه‌-ی روشن برخوردارند، می‌دانند که نيکويی در جهان هستی از مهر پروردگار آفريده شده است، و هر آنکس که با انديشه‌-ی روشن به هستی ننگرد به اين آگاهی نخواهد رسيد. در يافتن آگاهی، کوشا باش که دانش در راست-منشی يک پارچه خواهد بود.
ارتش ايران بايد پيوسته ورزيده و به درستی، شيوه‌-ها و ترفند-های آفند و پدافند را آموخته باشد. آشنايی سپاهيان به کاربرد درست جنگ ابزار-ها، برای رسيدن به پيروزی، سود بخش است. همان گونه که فرآورده‌-ی کشتزار-ها با کار و کوشش برزگران بستگی دارد، هرآنکس که نکارد نبايد هم در آرزوی خرمن باشد، پيروزی سپاه هم به نيروی آنها بستگی دارد نه به درخواست آنها از کردگار.
همان سان که هر کس برای برآوردن نيازهای خانواده‌-ی خود کوشا است، پادشاه هم بايد نيازهای مردمان و کشور را پيش بينی کند، و همواره در برابر پیشامد-های ناگهانی آمادگی و پس انداز داشته باشد تا در آن هنگام ناتوان نماند.
فرمانروايان برای تلاش در راه آبادانی کشور و فراهم کردن آسايش و آسودگی برای مردم هستند، نه مردم، برای اَفزايش و گسترش دارايی، برای فرمانروايان.
از آنجا که در نهاد هرکس هموار "منش به" (نيک) و " منش بد" در ستيز هستند، بکوش تا منش نيک در درونت فزاينده و منش بد کاهنده باشد زيرا که بهترين هستی از آن نيک-انديشان و راستکاران است.
فرزندم بايد پيوسته، با جنگ افزار برتر، برای پدافند و نگهداری مردم و کشور آمادگی داشته باشی، زيرا که دشمن در کمين است ناگهان و بی گاه سر بر می‌کشد.
همواره انباشته-ای از خوراکی-‌ها و نيز ابزارهای رزمی برای نگهداری و پدافند کشور انبار کن که در برابر خشکسالی و يورش بيگانگان پُر توان باشی.
سرای سپاهيان و چارپايان آنها بايد، هميشه از آلودگی-ها پالايش شود، آنان باید برای بهداشت خود آب پاک و پوشاک پاکیزه در اختيار داشته باشند. برای پيشگيری از ناخوشی و بيماری هميشه پزشکان زبردست را همراه سپاه روانه کن، تا روند تندرستی را به آنها بياموزند، پزشکان دانا هم بسان هنرمندان چيره دست می‌توانند پيکر رنجور يا زخمی کسی را، باز سازی کنند و بهبود بخشند.
به ياد داشته باش که، برتر بودن جايگاه رزم و دسترسی پيوسته به آب و خوراک برای رسيدن به پيروزی بسيار پر ارزش هستند بايد تا می‌توانی، بهترين جايگاه را برای رزم برگزينی، و همواره سور و خوراک سپاهيان را پيشاپيش فراهم کنی واين کاری است نه آسان. سپاهی که در تکاپوی باشد به نيرو و ورزندگی او بسيار افزده می‌شود. به کردار، آنان که پيوسته در شکار باشند، ورزيدگی در شکار، يارای آنها در رزمگاه خواهد بود.
هرگز آنچه را که به درستی نمی‌دانی و نتوانی، به کسی نويد مده که از مژده دادن تو نااميد ‌شود، همچنين هرآنکس بايد بداند که برای کردار نيک پاداش و برای کردار بد پادافره در کار است.
با شکست خوردگان با مدارا رفتار کن آنگونه که هرگز به جان و هستی شکست خورده‌-ای دست درازی نشود.
سپاهيان بايد از مهربانی تو خشنود باشند تا دوستی آنها هم با مهر آميخته باشد، نه آنکه از ترس، تو را فرمانبردار باشند.
شادی يا خشنودی در ميان کسانی که پيوند دوستی داشته باشند فزاينده است و نيز رنج و اندوه آنها کاهنده خواهد بود. چون هر يک از شادی ديگری شاد و از رنج ديگری اندوهگين می‌شود. هرکس شايستگی ويژه-‌ای دارد و بايد کاری که به او واگذار شده است به درستی و راستی انجام دهد. کوتاهی، در هر کاری که کاستی ببار آورد، سزاوار نکوهش است.